Jak wzmocnić organizm przed narkozą, czyli co można jeść przed znieczuleniem?

Znaczenie diety przedoperacyjnej

Każdy zabieg chirurgiczny stanowi obciążenie dla organizmu, dlatego warto się do niego przygotować, m.in. poprzez włączenie do diety odpowiednich produktów. Kiedy organizm ma zapas składników energetycznych, może rozpocząć procesy przywracania prawidłowej funkcji narządów i gojenia ran. W przypadku ich niedostatecznej ilości powikłaniem jest nieprawidłowy zrost tkanek. Słabsza jest też siła mięśniowa, co wydłuża powrót do zdrowia i codziennego funkcjonowania.

Dieta przed zabiegiem

Dieta przedoperacyjna może rozpocząć się już 3 miesiące przed zabiegiem. Warto w jej trakcie wybierać produkty bogate w białko, które dostarcza substancji umożliwiających prawidłowy zrost zespoleń oraz naprawę uszkodzonych tkanek. Zaleca się więc, aby codzienny jadłospis zawierał chude mięso (np. drób, wołowinę), ryby, nabiał (np. twaróg, serki homogenizowane, skyr), jaja, ser żółty, tofu oraz nasiona roślin strączkowych, takich jak soczewica, ciecierzyca i fasola. 

W okresie przedoperacyjnym należy zadbać o podaż kwasów tłuszczowych omega-3, z których organizm czerpie składniki do budowy komórek i tkanek. Ich źródłem są tłuste ryby (sardynki, makrela, łosoś), owoce morza, olej rzepakowy, nasiona lnu, orzechy włoskie, migdały, sezam, masło.

Znaczenie ma również odpowiednia dawka żelaza. Jest to pierwiastek niezbędny do produkcji hemoglobiny dostarczającej tlen do wszystkich części ciała. Gdy jest go w organizmie za mało, łatwo o zmęczenie, brak energii i osłabienie odporności. Produkty bogate w żelazo to przede wszystkim czerwone mięso, podroby, płatki owsiane, amarantus, suszone morele, kakao, kasza gryczana, a także buraki.

Wsparciem w okresie przedoperacyjnym dla organizmu jest witamina C, której spore ilości zawierają m.in. papryka, czarna porzeczka, natka pietruszki, kiwi, kiszonki, pomidory, ziemniaki i chrzan. Witamina C przyspiesza gojenie ran, zmniejsza siniaki i wzmacnia naczynia krwionośne, co jest bardzo istotne z punktu widzenia planowanej operacji. 

W szybszym gojeniu się ran pomaga też właściwy poziom:

• witaminy K – jej dobrym źródłem są jarmuż, szpinak, brukselka, brokuły, natka pietruszki, kapusta, wątroba wołowa i krowie mleko;
• selenu i cynku – są solidnym wsparciem odporności, stąd warto uzupełnić dietę o zawierające je chude mięso, ryby i owoce morza, a także o drożdże, grzyby, groch, fasolę, algi, orzechy, pestki dyni, produkty pełnoziarniste, czosnek;
• argininy – to aminokwas, który przyspiesza regenerację organizmu i stanowi istotny element budulcowy włókien kolagenowych, co pozwala odbudować uszkodzoną w trakcie zabiegu skórę. Najwięcej argininy jest w orzechach, brązowym ryżu, mięsie drobiowym i szpinaku;
• błonnika pokarmowego – usprawnia pracę jelit i zapobiega zaparciom. Najwięcej jest go w pełnoziarnistych produktach zbożowych, surowych warzywach i owocach (ich spożywanie należy jednak ograniczyć na kilka dni przed zabiegiem).

Bardzo ważne jest też odpowiednie nawodnienie. Zaleca się pić około 1,5–2 litrów wody na dobę, a ograniczyć słodkie napoje gazowane i napoje energetyczne, na które nie ma miejsca w zdrowej i dobrze zbilansowanej diecie.

Warto też zadbać o odporność. Profilaktyka infekcji wirusowych obejmuje m.in.: 

• aktywność fizyczną;
• odpowiednią dawkę snu;
• unikanie palenia papierosów i narażenia się na dym tytoniowy;
• regularne spożywanie świeżych warzyw i owoców (do każdego posiłku);
• odpoczynek (najlepiej na świeżym powietrzu);
• unikanie alkoholu.

Co jeść 30 dni przed operacją?

Na mniej więcej 30 dni przed planowaną operacją warto zmniejszyć w diecie udział produktów, które zawierają składniki wpływające na rozrzedzenie krwi i zwiększają ryzyko krwawienia podczas operacji. Są wśród nich: czosnek, cebula, imbir, łosoś, chili, a także zioła, takie jak żeń-szeń, szałwia i miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba).

Co jeść 14 dni przed operacją?

Im bliżej zaplanowanej daty zabiegu, tym większą uwagę należy poświęcić swojemu jadłospisowi. Nadal nie należy włączać do niego zbyt dużych ilości ziół i przypraw, które rozszerzają naczynia krwionośne i których nadmiar może sprzyjać wspomnianemu krwawieniu w czasie operacji. Istotne jest również, aby zrezygnować z picia zielonej herbaty, która może wchodzić w interakcje ze środkami znieczulającymi oraz z innymi lekami stosowanymi w okresie okołooperacyjnym. Warto też pamiętać, aby na własną rękę nie przyjmować żadnych suplementów i leków bez recepty.

Dieta na tydzień przed zabiegiem

Na kilka dni przed operacją należy zupełnie zrezygnować z picia alkoholu. Dobrze jest też ograniczyć produkty bogate w witaminę E, takie jak pestki dyni, migdały i oleje roślinne, gdyż mają one właściwości antykoagulacyjne (rozrzedzające krew). Należy unikać produktów przetworzonych, przede wszystkim konserw warzywnych, rybnych i mięsnych oraz słodyczy. Z diety poleca się też wykluczyć warzywa powodujące wzdęcia, zwłaszcza kapustę i nasiona roślin strączkowych.

Dieta na dzień przed zabiegiem

Na dobę przed zabiegiem trzeba ograniczyć spożycie kofeiny (obecnej nie tylko w kawie, ale też w napojach energetycznych i kakao). Lepiej jeść produkty lekkostrawne, a unikać tych, które mogą obciążać przewód pokarmowy. Ważne, aby dieta w okresie przedoperacyjnym w pełni pokrywała zapotrzebowanie na energię, składniki odżywcze, witaminy i minerały. Istotne jest również, aby była dopasowana do potrzeb i preferencji żywieniowych pacjenta. 

Każdy zabieg to wyzwanie dla organizmu, ale też szansa na to, aby nieco bliżej przyjrzeć się swoim żywieniowym nawykom. To dobry czas na zmianę stylu odżywiania na zdrowszy i bardziej zbilansowany, który warto kontynuować również po operacji. Zalecamy konsultację z dietetykiem w celu ułożenia dopasowanej diety, która wspomoże procesy gojenia.

FAQ

Co można jeść przed operacją?

Do diety warto włączyć przede wszystkim produkty o wysokiej zawartości białka, m.in. mięso (polecany jest drób), jajka, mleko i jego przetwory – pamiętajmy także o wegańskich źródłach białka.

Jakie witaminy brać przed operacją?

W okresie przedoperacyjnym bezpiecznie możesz sięgać po kwasy tłuszczowe omega-3, czyli EPA i DHA oraz witaminę D. Stosowanie jakichkolwiek innych witamin i leków oraz ich dawek (również bez recepty) należy jak najwcześniej skonsultować z lekarzem.

Ile białka jeść przed operacją?

Białko to istotny element diety przedoperacyjnej. Zapotrzebowanie na ten składnik przed operacją i w czasie rekonwalescencji wzrasta nawet o 40%. Oznacza to, że osoba ważąca około 70 kg powinna zwiększyć podaż białka średnio o około 28 g (tyle jest go m.in. w 4 jajkach i ⅔ piersi z kurczaka). Warto jednak pamiętać, że potrzeby każdego organizmu są różne, dlatego podaż białka, jak i całą dietę przed operacją należy skonsultować z chirurgiem lub dietetykiem.

Czego nie jeść przed narkozą?

Przed samym zabiegiem zaleca się unikać potraw smażonych, o wysokiej zawartości błonnika pokarmowego, a także nasion roślin strączkowych. Należy też dokładnie stosować się do wytycznych otrzymanych w klinice. Specjalista najlepiej określi czas głodówki – minimum to zwykle około 6 godzin.

‍